1 tháng 12 là Ngày
Eamonn Murphy
Giám đốc khu vực châu Á và Thái Bình Dương của UNAIDS
Kính thưa Ông Vũ Đức Đam, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch UBQG phòng chống AIDS, phòng chống tệ nạn ma túy và mại dâm
Kính thưa Bà Nguyễn Thúy Anh, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Chủ nhiệm UBVĐXH của Quốc Hội
Kính thưa ông Dương Văn Thái, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Bắc Giang
Kính thưa toàn thể các vị khách quí, thưa các đồng nghiệp, các bạn,
Thay mặt UNAIDS – Chương trình phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS, tôi rất vinh dự và vui mừng được tham gia lễ mít-tinh hưởng ứng Ngày Thế giới phòng chống AIDS tại Bắc Giang hôm nay. Tỉnh Bắc Giang tươi đẹp đang đại diện cho tất cả các tỉnh, thành trên toàn quốc trong việc nêu cao vai trò lãnh đạo phòng chống HIV, giữ vững cam kết thực hiện các mục tiêu quốc gia về Dồn tổng lực cho phòng chống HIV, hướng tới Kết thúc dịch AIDS vào năm 2030 để AIDS sẽ không còn là một mối nguy cho sức khỏe cộng đồng.
Kỷ niệm Ngày Thế giới phòng chống AIDS năm nay, cách đây ít ngày UNAIDS vừa công bố một báo cáo toàn cầu trong đó nổi rõ lên sức mạnh của việc chung tay hành động, với cộng đồng ở trung tâm của đáp ứng với dịch HIV. Báo cáo cho thấy đóng góp của mỗi người trong chúng ta đều có ý nghĩa tạo nên sự khác biệt, thúc đẩy tiến bộ trong phòng chống HIV. Chính nỗ lực tổng hòa của toàn xã hội, từ những nhà lãnh đạo cấp cao đến những nhóm cộng đồng và tất cả mọi người dân, mọi thành phần trong xã hội, đã tạo nên sức mạnh lớn lao của công cuộc phòng chống HIV/AIDS của chúng ta trong những năm qua, và sẽ tiếp tục đóng vai trò quyết định trong tương lai để chúng ta có thể bảo đảm được rằng không một người dân nào bị bỏ lại phía sau.
Việt Nam, nhờ có sự lãnh đạo, cam kết và hành động mạnh mẽ trong phòng chống HIV những năm qua, đã đạt được kết quả giảm 65% số ca nhiễm HIV mới trong giai đoạn 2010 – 2018, đây là bước tiến lớn nhất ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương trong việc khống chế sự lây lan của HIV. Năm 2019 cũng đánh dấu 20 năm chương trình điều trị kháng HIV ở Việt Nam, chương trình đã không ngừng mở rộng độ bao phủ trên toàn quốc, cứu sống được rất nhiều sinh mạng và liên tục có những bước phát triển vững chắc. Việt Nam cũng là một điểm sáng trong khu vực với việc nhanh chóng áp dụng các sáng kiến mới nhằm mang đến nhiều lựa chọn hơn trong sử dụng dịch vụ cũng như thúc đẩy việc tiếp cận dễ dàng hơn tới các dịch vụ phòng chống HIV thân thiện với khách hàng. Có thể kể đến các dịch vụ như xét nghiệm không chuyên do cộng đồng thực hiện, tự xét nghiệm, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm, điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện gồm Methadone và Buprenorphin. Những dịch vụ này đều đang được nhanh chóng mở rộng độ bao phủ, không chỉ giúp cộng đồng ở Việt Nam khỏe mạnh hơn, sống tốt hơn, mà còn giúp đưa ra những bài học kinh nghiệm quí báu cho các quốc gia khác học hỏi. Việt Nam đã tiến một bước dài hướng tới duy trì bền vững chương trình điều trị HIV thông qua sử dụng nguồn tài chính từ chương trình bảo hiểm y tế quốc gia.
Tôi xin được bày tỏ lời chúc mừng chân thành nhất tới Việt Nam vì tất cả những thành tựu to lớn mà Việt Nam đã đạt được trong công tác phòng chống HIV/AIDS trong những năm qua cũng như trong năm 2019 này.
Nhân đây, tôi cũng xin được cảm ơn vai trò lãnh đạo mạnh mẽ và những nỗ lực không ngừng của Ủy ban quốc gia về phòng chống AIDS, phòng chống tệ nạn ma túy và mại dâm, Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội, Bộ Y tế đặc biệt là Cục phòng chống HIV/AIDS, các Bộ, ban, ngành, các địa phương, các cơ sở y tế và các tổ chức xã hội, tổ chức cộng đồng đang tham gia cung cấp dịch vụ phòng chống HIV, và các đối tác phát triển đã góp phần tạo nên những bước tiến thúc đẩy Việt Nam tiếp tục tiến gần hơn tới mục tiêu 90-90-90 và những mục tiêu quốc gia khác về Dồn tổng lực, để hướng tới kết thúc dịch AIDS.
Nhìn về phía trước, chúng ta thấy rõ rằng vẫn còn nhiều trở ngại, thách thức và biết rằng chúng ta không thể lơ là, chủ quan trong công tác phòng, chống dịch. Chúng ta biết vẫn còn khoảng trống trong cung cấp dịch vụ và sự không đồng đều giữa các vùng miền, đồng thời lây nhiễm HIV đang gia tăng hoặc vẫn còn ở mức cao trong một số nhóm chính dễ bị tổn thương. Kỳ thị và phân biệt đối xử vẫn còn là một thách thức lớn, và vẫn còn khoảng 40% người sống với HIV chưa được thụ hưởng lợi ích của việc điều trị kháng HIV. Nguồn lực đầu tư cho phòng chống HIV và các dịch vụ phòng chống HIV sẵn có vẫn còn chênh lệch đáng kể giữa các tỉnh, thành. Xuất hiện hành vi nguy cơ mới bao gồm việc sử dụng nhiều loại ma túy khác nhau khiến người sử dụng ma túy gặp cả nguy cơ lây nhiễm HIV và những vấn đề khác về sức khỏe. Chúng ta đã có bằng chứng cho thấy can thiệp theo cách tiếp cận về y tế công cộng và tôn trọng quyền sẽ mang lại hiệu quả trong điều trị nghiện ma túy, nhưng môi trường pháp lý cho người sử dụng ma túy vẫn chưa hoàn toàn thuận lợi và còn nhiều thách thức. Quá trình chuyển đổi nguồn tài chính của chương trinh điều trị HIV sang bảo hiểm y tế đòi hỏi cả cán bộ y tế và người bệnh phải điều chỉnh theo hệ thống mới trong khi nguồn nhân lực và vật lực cho công tác phòng chống HIV đều suy giảm. Chúng ta cần phải bảo vệ những thành quả đã đạt được và tránh nguy cơ dịch bùng phát trở lại, như đã xảy ra ở một vài quốc gia khác.
Ngày Thế giới phòng chống AIDS hôm nay, chúng ta hãy cùng nhau tưởng nhớ tới hàng nghìn người đã bị dịch AIDS cướp đi cuộc sống. Ngày hôm nay, dù đã có nhiều phương thức để dự phòng lây nhiễm HIV, dù điều trị HIV đã có hiệu quả cao, nhưng đáng buồn là những ca nhiễm HIV mới và tử vong do AIDS vẫn đang tiếp tục diễn ra. Chúng ta hãy thay đổi hiện thực này cho mọi người dân, bao gồm cho cả những người đang ở trong trại giam và các cơ sở khép kín. Trao quyền và nâng cao năng lực cho cộng đồng để tiếp cận, phổ biến kiến thức phòng chống HIV, hỗ trợ lẫn nhau và cung cấp dịch vụ sẽ giúp thay đổi hiện thực này, đồng thời có thể mở ra một kênh tiếp cận thuận lợi để cung cấp các dịch vụ y tế và xã hội khác, giúp cuộc sống của tất cả mọi người được tốt đẹp hơn.
Thưa toàn thể quí vị,
Khó khăn, thách thức còn nhiều nhưng năm 2020 mang đến những cơ hội to lớn để Việt Nam định hình chặng đường tiếp theo trong công cuộc phòng chống HIV/AIDS. Với việc sửa đổi, bổ sung Luật phòng chống HIV/AIDS và xây dựng Chiến lược quốc gia phòng chống HIV/AIDS đến năm 2030, Việt Nam có cơ hội thúc đẩy và thể chế hóa những cách tiếp cận táo bạo, dựa trên bằng chứng và quyền, huy động được trí tuệ và công sức của cộng đồng và toàn xã hội, để hướng đến mục tiêu lớn lao về kết thúc dịch AIDS. Tôi mong rằng những văn bản mang tính chiến lược này của Việt Nam sẽ tiếp tục lấy người dân làm trung tâm, và đảm bảo được nguồn lực đầu tư thích đáng cả về tài chính và con người để có thể lấp hết các khoảng trống đang tồn tại và hiện thực hóa quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam về kết thúc dịch AIDS vào năm 2030.
Tôi tin tưởng rằng Việt Nam sẽ đạt được nhiều thành tựu quan trọng hơn nữa trong phòng chống AIDS nếu tất cả mọi người đều cùng hành động với cam kết mạnh mẽ.
Các đại biểu Quốc hội và đại biểu dân cử, các thành viên của Chính phủ, các cộng đồng chịu ảnh hưởng chính bởi HIV, các cán bộ y tế, tổ chức xã hội, khu vực tư nhân và các tổ chức quốc tế — chúng ta hãy đoàn kết, chung tay hành động để Việt Nam thực hiện được cam kết đến năm 2020 đạt mục tiêu 90-90-90 và kết thúc dịch AIDS vào năm 2030.
Cùng hành động, Việt Nam sẽ tiếp tục đi đầu trong đáp ứng với HIV trong khu vực và sẽ tích lũy được thêm nhiều kinh nghiệm để tiếp tục chia sẻ với bạn bè quốc tế. Đó sẽ không chỉ là kinh nghiệm trong việc khống chế dịch HIV mà còn rất có giá trị học hỏi đối với những nỗ lực lớn hơn về thực hiện Chăm sóc sức khỏe toàn dân và các Mục tiêu phát triển bền vững.
Chúng ta hãy nhớ lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, “Dễ trăm lần không dân cũng chịu; Khó vạn lần dân liệu cũng xong”, “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết – Thành công, thành công, đại thành công”.
Xin cảm ơn vì nỗ lực của tất cả các quí vị trong công cuộc phòng chống AIDS. Bên các bạn luôn có chúng tôi, UNAIDS và các cơ quan Liên Hợp Quốc, đồng hành.
Xin cảm ơn và chúc sức khoẻ!
